Bình dân học vụ số - nền tảng cho sự phát triển trong kỷ nguyên số

Bình dân học vụ số - nền tảng cho sự phát triển trong kỷ nguyên số.

Việc phổ cập kỹ năng số không chỉ giúp người dân khai thác tốt lợi ích của công nghệ, mà còn góp phần nâng cao hiệu suất lao động, thúc đẩy sáng tạo và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đây cũng là tiền đề quan trọng để xây dựng nguồn nhân lực số chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.

Lấy cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng năm 1945 nhằm xóa mù chữ và nâng cao dân trí, phong trào "Bình dân học vụ số" mang trong mình sứ mệnh mới: Phổ cập kỹ năng số, giúp mọi người dân có thể tiếp cận, sử dụng và làm chủ công nghệ một cách hiệu quả.

Là người phát động phong trào "Bình dân học vụ số", Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhấn mạnh: "Chúng ta không chỉ kế thừa di sản quý báu của lịch sử, mà còn phải biết ứng dụng nó vào thực tiễn hiện nay. Việc trang bị tri thức số sẽ giúp người dân tự tin hơn trong môi trường số, chủ động nắm bắt cơ hội và thích nghi với sự phát triển của công nghệ".

Với phương châm "Kiến thức là nền tảng, công nghệ là công cụ để tiến xa", phong trào này không chỉ dựa vào chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, mà còn chú trọng nâng cao nhận thức, khuyến khích từng cá nhân tự học, chủ động tham gia vào không gian số, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhấn mạnh: Tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của doanh nhân, doanh nghiệp và Nhân dân đối với phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Xác định đây là cuộc cách mạng sâu sắc, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực; được triển khai quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, nhất quán, lâu dài với những giải pháp đột phá, mang tính cách mạng. Trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên số, kế thừa và phát huy tinh thần của phong trào “Bình dân học vụ” năm xưa, với tấm áo mới - “Bình dân học vụ số”, phong trào có sứ mệnh phổ cập kiến thức, kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân, để không ai bị bỏ lại phía sau tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Như Tổng Bí thư Tô Lâm từng khẳng định tại buổi gặp mặt các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục ngày 18/11/2024: Đây không chỉ là một sáng kiến giáo dục, phong trào “Bình dân học vụ số” còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Tinh thần “Bình dân học vụ số” đang tạo động lực, truyền cảm hứng cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. 

Phát biểu tại Lễ phát động phong trào và ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số” ngày 26/3/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: “Bình dân học vụ số” là một nhiệm vụ quan trọng nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; hưởng ứng và thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời và triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”. Với sự quan tâm của các cấp, các ngành và sự vào cuộc của doanh nghiệp, người dân, phong trào “Bình dân học vụ số” đang từng bước tạo nền tảng vững chắc để hình thành xã hội số, công dân số một cách thực chất, triệt để, đồng bộ, toàn diện. Qua đó, góp phần hoàn thành các mục tiêu chuyển đổi số, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trong kỷ nguyên số.

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, ngày 16/5/2025, Tỉnh ủy Cao Bằng ban hành Kế hoạch số 465-KH/TU về triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh và được cụ thể hóa bằng Kế hoạch số 2554/KH-UBND ngày 14/8/2024 của UBND tỉnh. Thông qua đó nhằm phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số cho người dân với tinh thần cách mạng, toàn dân, toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số; mọi người dân đều được trang bị kiến thức, kỹ năng số cần thiết để áp dụng trong cuộc sống hằng ngày nhằm nắm bắt, tận dụng, khai thác, thụ hưởng những thành quả của KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mang lại. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, tố chức, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, đoàn thế các địa phương trong việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai phong trào, thực hiện nhiệm vụ, giải pháp phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số cho người dân; đồng thời đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số của cơ quan, đơn vị, địa phương. Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức và hành động của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp, các tầng lớp Nhân dân về vai trò, ý nghĩa của chuyển đối số, công tác phổ cập kỹ năng số, khơi dậy động lực tự thân của mỗi người trong học tập, rèn luyện kỹ năng số và tham gia đầy đủ vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Kế hoạch số 465-KH/TU cũng nhấn mạnh các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” bao gồm: về truyền thông và tuyên truyền; về triển khai các quy định, hướng dẫn theo chỉ đạo của Trung ương; về triển khai chương trình phổ cập kỹ năng số; về triền khai các nền tảng; về phổ cập tri thức về chuyển đổi số; về triển khai các mô hình, phong trào lan tỏa kỹ năng số cho cộng đồng như: Mô hình Mạng lưới “Đại sứ số”, Mô hình “Chợ số - Nông thôn số”; Mô hình “Mỗi công dân - Một danh tính số”; Mô hình “Tổ chuyển đổi số cộng đồng”; Phong trào “Gia đình số”; Chiến dịch Thanh niên chung tay phổ cập kỹ năng số”…

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã xác định 12 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó có 2 chỉ tiêu về chuyển đổi số, cải cách hành chính, đó là chỉ tiêu tỉ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp đạt trên 90%; tỉ lệ cơ sở dữ liệu chuyên ngành kết nối, xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư qua nền tảng số đạt 100%; chỉ tiêu Chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), chỉ số chuyển đổi số (DTI) nằm trong nhóm 25 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đồng thời, xác định 3 chương trình trọng tâm, 3 nội dung đột phá, trong đó có nội dung đột phá về thúc đẩy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giai đoạn 2025 - 2030 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, Tỉnh ủy xác định KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chiến lược thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững. Hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp, người dân ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, kinh doanh, quản trị; thúc đẩy khởi nghiệp, sáng tạo. Phát triển hạ tầng số đồng bộ, an toàn, hiện đại; đẩy mạnh số hóa dữ liệu đất đai, dân cư, hộ tịch; tích hợp, chia sẻ dữ liệu liên thông phục vụ điều hành. Phát triển chính quyền số, công dân số và kinh tế số; nâng cao hiệu quả cải cách hành chính, chất lượng dịch vụ công, xây dựng môi trường số nhân văn, lan tỏa. Gắn kết chặt chẽ quá trình chuyển đổi số với xây dựng bộ máy chính quyền hiện đại, phục vụ, hướng tới “Chính quyền kiến tạo vì hạnh phúc nhân dân”.

Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể trong tỉnh đã triển khai nhiều hành động thiết thực, toàn diện từ xây dựng kế hoạch thực hiện đến công tác tuyên truyền; hoàn thiện hạ tầng viễn thông - công nghệ thông tin phục vụ người dân tiếp cận, sử dụng internet và các ứng dụng số. 

Từ phong trào “Bình dân học vụ” đến phong trào “Bình dân học vụ số” là hành trình kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về “học tập suốt đời” trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện, là biểu tượng của lòng quyết tâm, ý chí, ham học hỏi, vươn lên tiếp cận tri thức, đưa người dân trở thành người chủ thực sự của đất nước. Từ đó, từng bước hiện thực hóa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về một đất nước “ai cũng được học hành”; góp phần xây dựng Cao Bằng trở thành một tỉnh “gương mẫu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội” như Bác Hồ kính yêu căn dặn, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.