Thời gian gần đây, nhiều nhóm đối tượng lợi dụng hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm, học tập xa nhà lập tài khoản Facebook ảo rồi nhắn tin cho người thân với kịch bản bị bắt cóc. Thủ đoạn tinh vi đang có dấu hiệu lan rộng, gây hoang mang cho nhiều gia đình.
Liên tiếp các trường hợp học sinh, sinh viên bị "bắt cóc online". Ảnh minh họa
Theo các chuyên gia an ninh mạng, không chỉ ở các thành phố lớn, tình trạng mạo danh và đánh cắp thông tin cá nhân trên mạng xã hội, đặc biệt nhắm vào người trẻ tuổi, học sinh, sinh viên đang bùng phát trên mạng xã hội.
Các đối tượng thường lợi dụng việc người dùng ở xa gia đình, khó xác minh thông tin để tạo tài khoản giả mạo, sử dụng hình ảnh và thông tin cá nhân của nạn nhân. Sau khi tìm được hình ảnh và thông tin công khai của cá nhân nào đó đang học tập ở nước ngoài, các đối tượng đã lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân.
Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản ảo trên mạng xã hội (facebook, zalo…) chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của các nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: “Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài”, “Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép”, “Các bạn báo công an giải cứu mình”. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi: “Mẹ ơi!”, “Mẹ có online không mẹ?”, “Mẹ online thì trả lời lại cho con với mẹ”… nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.
Thủ đoạn này rất nguy hiểm vì đánh mạnh vào tâm lý gia đình lo lắng cho người thân ở xa. Hệ lụy là nhiều phụ huynh, họ hàng, bạn bè đã vội vàng chuyển tiền theo hướng dẫn của đối tượng, cung cấp thông tin cá nhân mà không xác minh lại thực tế, gây mất mát tài chính, ảnh hưởng danh dự cũng như đời sống tinh thần của nạn nhân.
Bên cạnh đó, việc để lộ thông tin cá nhân còn khiến các thành viên khác trong gia đình trở thành mục tiêu tiếp theo, tạo ra vòng lừa đảo khép kín với mức độ nguy hiểm ngày càng tăng.
Để tránh rơi vào cạm bẫy lừa đảo nói chung, thủ đoạn “bắt cóc online” nói riêng, cơ quan công an khuyến cáo, người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, đồng thời chủ động tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này.
Để làm việc với người dân, cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương; tuyệt đối không gọi điện yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra. Nhà trường cũng cần thường xuyên đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên để nâng cao nhận thức phòng chống lừa đảo. Đặc biệt là các học sinh, sinh viên, người trẻ cần tự trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, người dân, học sinh, sinh viên cần tỉnh táo, báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.